سیری در سفرنامه های سنایی و عطّار (مطالعه ای تطبیقی میان سیرالعباد إلی المعاد سنایی و مصیبت نامه ی عطّار)

Authors

نجف جوکار

شیرین رزمجو بختیاری

الهام خلیلی جهرمی

abstract

سیرالعباد سناییِ غزنوی و مصیبت نامه ی عطّار نیشابوری از مهم ترین سفرنامه های روحانی است. این دو اثر اشتراکات و اختلافاتی با یکدیگر دارند. اختلافاتِ آن دو از طرفی ناشی از جنبه های سه گانه ی زندگی و اندیشه ی سنایی و تأثیرپذیریِ او از شعرِ غیرعرفانی است. در حقیقت سنایی، شاعرِ شعرِ تحقیق است و سیرالعباد او نیز صبغه ای کاملاً عرفانی ندارد. از طرف دیگر سنایی، آغازگرِ راه است، بنابراین پر واضح است که گذشتِ زمان، گنجینه ی اندیشه ها و زبانِ عرفانی را بارور کرده و در سفرنامه ی عطّار به اوج خود رسانیده است. در این مقاله سعی بر آن بوده است با بررسی وجوه اشتراک و اختلافِ این دو اثر نمایی کلّی از یک سفرِ روحانی و انگیزه ها و چالش هایِ آن به تصویر درآید. وجوه اختلاف عبارتند از: 1ـ اختلاف ساختاری، 2ـ نمادگرایی دوگانه، 3ـ فضاهای مختلف؛ وجوه اشتراک شاملِ: 1ـ مراحلِ خلقت (بدو)، 2ـ شکایت از دنیا و مافیها، 3ـ بازگشت به اصل، 4ـ سالک و پیر، 5ـ سبک گفتگو، 6ـ مقصد سفر. بررسی اشتراکاتِ سفرنامه های عرفانی مختصاتِ کلّی این گونه آثار را آشکار می کند و آن را به عنوانِ بن مایه ای در ادب عرفانی مطرح می گرداند.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

سیری در سفرنامه‌های سنایی و عطّار (مطالعه‌ای تطبیقی میان سیرالعباد إلی المعاد سنایی و مصیبت‌نامه‌ی عطّار)

سیرالعبادِ سناییِ غزنوی و مصیبت‌نامه‌ی عطّار نیشابوری از مهم‌ترین سفرنامه‌های روحانی است. این دو اثر اشتراکات و اختلافاتی با یکدیگر دارند. اختلافاتِ آن دو از طرفی ناشی از جنبه‌های سه‌گانه‌ی زندگی و اندیشه‌ی سنایی و تأثیرپذیریِ او از شعرِ غیرعرفانی است. در حقیقت سنایی، شاعرِ شعرِ تحقیق است و سیرالعبادِ او نیز صبغه‌ای کاملاً عرفانی ندارد. از طرف دیگر سنایی، آغازگرِ راه است، بنابراین پر واضح است که گذشتِ زمان...

full text

بررسی تطبیقی ساختار روایی مصیبت نامه عطار و سیرالعباد سنایی به مثابه "تمثیل رویا"

The Mosibat Nāmah written by ‘Attār Nishabouri (553-627 A.H.) is the narrative of a spiritual journey in the form of a mathnavi (a story in rhyming verse). The device of spiritual journey has been also used by the poet in another work of his, The Manteq al-Tayr (The Conference of Birds). Both works have a similar ending, although narratives are different. Among the narrative elements of The Mo...

full text

بررسی نمادگرایی در سیرالعباد الی المعاد سنایی و ارداویراف نامه

مرگ و زندگیِ پس از آن، از معماهای بزرگی است که همواره ذهن انسان را به خود معطوف کرده است. در ادبیات شرق و غرب، آثاری در توصیف چگونگی این زندگی و عقیده به معاد در قالب داستان سفر به جهان دیگر یافت می‌شود. مثنوی سیر العباد الی ‌المعاد اثر سنایی و ارداویراف‌نامه که از متون پهلوی در آیین زرتشتی است، دو نمونه از این سفرها هستند. این دو متن مبتنی بر تجربه عرفانی معاد، تصاویر و اشکال حیرت‌زا و هیجان‌آو...

full text

بررسی نمادگرایی در سیرالعباد الی المعاد سنایی و ارداویراف نامه

مرگ و زندگیِ پس از آن، از معماهای بزرگی است که همواره ذهن انسان را به خود معطوف کرده است. در ادبیات شرق و غرب، آثاری در توصیف چگونگی این زندگی و عقیده به معاد در قالب داستان سفر به جهان دیگر یافت می شود. مثنوی سیر العباد الی المعاد اثر سنایی و ارداویراف نامه که از متون پهلوی در آیین زرتشتی است، دو نمونه از این سفرها هستند. این دو متن مبتنی بر تجربه عرفانی معاد، تصاویر و اشکال حیرت زا و هیجان آور...

full text

صراط های آسمان مطالعۀ تطبیقی دو اثر عرفانی (سیرالعباد الی المعاد سنایی و کمدی الهی دانته)

سنایی غزنوی-شاعر قرن ششم- در سیرالعباد الی المعاد و آلیگیری دانته- شاعر ایتالیایی قرن پانزدهم میلادی- در اثر مشهور خود کمدی الهی، با استفاده از تمثیل های گوناگون و تأثیرشان بر روح، به آیین آخرت شناسی تأکیدی بیشتر دارند و در حقیقت، این دو اثر، آرمان شهر یا مدینۀ فاضله ای هستند که انسان کامل را توصیف می کنند.از آنجا که اساس داستان هر دو اثر، ماجرای روح است که از نوعی پدیده شناسی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
بوستان ادب

Publisher: معاونت پژوهشی دانشگاه شیراز

ISSN

volume 7

issue 1 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023